Berenschot en Ecofys stellen routekaart 2050 chemische industrie op

De Vereniging van de Nederlandse Chemische Industrie (VNCI) heeft Berenschot en Ecofys ingehuurd om een routekaart voor de Nederlandse chemiesector op te stellen. De Routekaart 2050 moet inzicht geven in het potentieel van de chemische sector om bij te dragen aan de in het klimaatverdrag van Parijs vastgelegde doelstellingen voor CO2-reducties.

De chemische sector levert een belangrijke bijdrage aan de Nederlandse economie. Uit de meest recente gegevens van de Vereniging van de Nederlandse Chemische Industrie (VNCI) blijkt dat er ongeveer 57.000 mensen werkzaam zijn in de chemische industrie, van wie er zo’n 13.000 een baan in de farmaceutische industrie hebben. Van alle chemische producten die hier worden geproduceerd, is ongeveer 80% voor het buitenland bestemd. 80% hiervan wordt geëxporteerd naar andere Europese landen, terwijl de overige 20% is bedoeld voor landen buiten Europa. In totaal is de export van deze goederen goed voor een bedrag van zo’n €76 miljard, waarmee de sector goed is voor 17% van de totale exportwaarde van Nederlandse goederen. Tegelijkertijd vertoont de import van chemische producten een dalende lijn naar een bedrag van zo’n €51 miljard.

Met het oog op de omvang van de sector, kan de chemische industrie een belangrijke rol spelen in het terugbrengen van de CO2-uitstoot in Nederland en de overgang richting een duurzame economie. Om meer gestalte te geven aan deze duurzaamheidsdoelstellingen, heeft de VNCI adviesbureaus Berenschot en Ecofys benaderd met het verzoek de visie van de chemische industrie te vertalen naar concrete acties.

De voorstellen van de adviesbureaus zullen worden gebundeld in de Routekaart Chemie 2050, die in de komende maanden verder zal worden afgerond. De routekaart laat zien welke projecten nu al lopen of op de planning staan en wat zij mogelijk voor bijdrage kunnen leveren aan de gewenste emissiereducties en energiebesparingen. Ook wordt er gekeken naar projecten die mogelijk nog van start gaan en naar (nog niet bestaande) projecten die volgens de onderzoekers ook nodig zijn om te kunnen voldoen aan de klimaatdoelstellingen voor 2050 zoals vastgelegd in het klimaatverdrag van Parijs (COP21).

BELANGRIJKSTE THEMA’S
Het doel van de Routekaart 2050 is ten eerste het geven van een kwantificatie van het aanwezige potentieel in de Nederlandse chemie om een bijdrage te leveren aan de gewenste beperking van de uitstoot van broeikasgassen in 2050. Daarnaast moet het rapport inzicht geven in verschillende mogelijke oplossingen richting duurzaamheid en vitaliteit. Op deze manier draagt het rapport volgens de initiatiefnemers bij aan het scheppen van realistische verwachtingen rond de mogelijke rol van de chemie in de overgang naar een duurzame economie.

Hierbij zal een aantal thema’s uitgebreid aan bod komen. Op het gebied van energie-efficiëntie zal er veel aandacht zijn voor initiatieven die leiden tot optimalisering van het eigen productieproces, zodat energieverspilling tot een minimum wordt beperkt. Ook zal er worden gekeken naar de mogelijkheden rond de inzet van hernieuwbare grondstoffen bij de productie van chemische producten. Op deze manier kan de sector zijn afhankelijkheid van fossiele grondstoffen afbouwen. Daarnaast zijn er mogelijkheden om de door de sector uitgestoten CO2 op te slaan of te recyclen, deze technieken staan bekend als CCS (carbon capture storage) en CCU (carbon capture usage).

Ook op het gebied van productiematerialen zal er veel aandacht zijn voor recycling. Door producten en materialen zoveel mogelijk te hergebruiken, probeert de sector de materiaalketen te sluiten om zo richting een circulaire industrie te bewegen. Het is daarnaast belangrijk dat de producten die worden vervaardigd ook voor de eindconsument duurzaam zijn in het gebruik. Ten slotte zal er aandacht zijn voor het belang van duurzame energie. Deze kan worden ingekocht maar er zijn ook mogelijkheden om zelf duurzame energie op te wekken.

De komende maanden zullen de VNCI en de Topsector Chemie bezig zijn met het opstellen van de Routekaart. Ze zullen hierbij nauw samenwerken met de verschillende chemieclusters (regio’s binnen de chemiebranche met bepaalde specialisaties) en de ‘energie-intensieve industrie’-trajecten van VNO-NCW en VEMW, die recentelijk nog een soortgelijk rapport voor de energie-intensieve industrie publiceerde.

De afgelopen tijd verschenen er ook al soortgelijke visietrajecten van de verschillende chemieclusters en de Routekaart zal voortbouwen op deze rapporten en soortgelijke onderzoeken uit zowel binnen- als buitenland, waaronder dat van Cefic (European Chemical Industry Council). Bevindingen uit deze rapporten zullen worden meegenomen in het onderzoek en, waar mogelijk worden toegespitst op de specifieke omstandigheden in de Nederlandse chemiesector.

Als de Routekaart eenmaal is afgeleverd, zal de VNCI deze gebruiken als de inbreng vanuit de chemiesector op zowel de energieagenda van het ministerie van Economische Zaken, als de concrete uitwerking van het begin dit jaar gesloten Grondstoffenakkoord. Het is de bedoeling dat het rapport beleidsmakers van gedegen analyses voorziet zodat zij hier een beroep op kunnen doen wanneer zij keuzes maken die hun weerslag zullen hebben op de chemiesector. Bovendien moet de Routekaart dienen als leidraad en de Nederlandse chemiesector voorzien van een vernieuwende impuls en focus.

Het is niet de eerste keer dat VNCI een beroep doet op management consultants om te helpen bij het realiseren van haar ambities. De vereniging schakelde eerder McKinsey & Company in voor verschillende strategische analyses en enkele jaren geleden werd CE Delft aangetrokken om de impact op het milieu van de Nederlandse chemiesector in kaart te brengen.