De industrie heeft voor 2030 minimaal 30 terrawatt extra elektriciteit nodig om te verduurzamen. Tien gigawatt extra windenergie moet van windmolens op zee komen. De industriële energiebehoefte loopt in 2050 op tot 80 tot 130 terrawatt. Dat blijkt uit de 11 oktober gepresenteerde Routekaart Elektrificatie van TKI Energie en Industrie en andere partijen. De Power-2-Industry-coalitie roept de politiek op om te investeren in infrastructuur en subsidies te verlenen.

De Nederlandse industrie draait van oudsher op een combinatie van aardgas en grote hoeveelheden restgassen. Om de industrie te verduurzamen en de CO2-uitstoot volgens de doelstellingen van het Klimaatakkoord terug te brengen, zijn flinke stappen nodig. Stappen die het huidige systeem in 30 jaar tijd moeten transformeren tot een nieuwe werkwijze. Elektrificatie is daartoe onmisbaar, stellen de opstellers van de Routekaart Elektrificatie. Dit zijn TKI Energie en Industrie (onderdeel van Topsector Energie), DNV en TNO samen met vele betrokken stakeholders en partners.

Groene elektriciteit

Elektrificatie houdt in dat industriële processen gaan werken op groene elektriciteit. Voor de productieprocessen zijn dan geen fossiele brandstoffen meer nodig. Om in deze elektriciteitsvraag van de industrie te voorzien zullen op zee extra windturbines moeten worden gebouwd, goed voor 26 – 46 GW. Op korte termijn, in de periode tot 2030, kan de industrie aan de slag, met (hybride) e-boilers, elektrische aandrijvingen en warmtepompen en met innovaties die na 2030 nodig zijn.

Intensieve samenwerking

Om de kansen voor elektrificatie te benutten is intensieve samenwerking van alle spelers in de keten vereist. Overheid, elektriciteitsproducenten, netbeheerders, onderwijs en industrie moeten nú keuzes maken voor beleidsmaatregelen en investeringen die op korte termijn tot de uitrol van elektrificatie leiden en tegelijk het pad naar 2050 voorbereiden. De overheid speelt hierbij een belangrijke rol als initiator en regisseur van het proces en bij het scheppen van de juiste randvoorwaarden voor industriële elektrificatie.

Extra maatregelen

De opstellers pleiten voor het stellen van heldere beleidsdoelen en het passend maken van instrumenten voor industriële elektrificatie. De huidige subsidies (SDE++) zouden meer ruimte moeten geven aan elektrificatie van de industrie. Om doelstellingen voor 2030 te realiseren, moet deze impuls er in de komende twee jaar komen. Hans Grünfeld, algemeen directeur van VEMW, stelt in een reactie dat het elektrificatieprojecten vaak niet lukt om subsidie te krijgen doordat het relatief duur is.

Extra middelen

“Het belang van elektrificatie is groot en daarom zou de overheid naar onze opvatting extra middelen vrij moeten maken om elektrificatie de impuls te geven die het nodig heeft om te worden toegepast en door opschaling goedkoper te worden. Ook beperkingen in de beschikbaarheid van capaciteit op het elektriciteitsnet vormen een barrière voor investeringen in elektrificatie. Deze hindernissen moeten weggenomen worden om de businesscase voor elektrificatie te verbeteren.”

Meer windenergie

Verder is het volgens de opstellers van de routekaart essentieel om voor 2030 10 GW extra aan windenergie op zee te ontwikkelen. En voorbereidingen te treffen voor 26 tot 46 GW extra in 2025. Ook moet er tot 2030 moet met spoed aan meer transportcapaciteit voor elektriciteit en waterstofinfrastructuur worden gewerkt. Uiterlijk in 2022 zijn beslissingen nodig over aanvullende grootschalige verzwaring van de elektriciteitsnetten en verdere versterking van de landelijke waterstofinfrastructuur tot een landelijke backbone.

Daarom pleit de routekaart voor kortere vergunningstrajecten, betere en veilige uitwisseling van data. Tot slot zijn innovatie, opschaling en verlaging van risico’s en kosten een essentieel onderdeel van de route naar de benodigde schaal van elektrificatie. Dit vereist een programmatische aanpak van innovaties met een grotere inzet op elektrificatie, organiseren van kennisuitwisseling tussen bedrijven en het opleiden van voldoende technisch gekwalificeerde mensen.

Politiek aan zet

De Power-2-Industry-coalitie – een coalitie van bedrijven, belangenbehartigers uit de industrie, energiesector en milieuorganisaties – presenteerde 11 oktober de oproep Elektrificatie van de Industrie. De oproep sluit aan op de Routekaart Elektrificatie, en roept de politiek op tot actie om de hierin geschatte kansen te verzilveren.

Volgens de coalitie, die zich nadrukkelijk richt tot de formerende partijen, is elektrificatie essentieel in de verduurzaming van de industrie. Om dit te laten slagen moet de overheid onder andere investeren in de infrastructuur en subsidies beschikbaar stellen. Dan kan de industrie de enorme potentie van elektrificatie waarmaken

Het bevorderen van elektrificatie staat volgens de coalitie in tegenstelling tot waterstof en CO2-opslag nauwelijks op de agenda en heeft het geen prioriteit bij beleidsmakers en politici. Dat leidt nu al tot vertraging in projecten. In de op Prinsjesdag gepresenteerde plannen ontbreekt elektrificatie. Dat is volgens de coalitie zorgwekkend, omdat met elektrificatie uiteindelijk de grootste en meest structurele CO2-reductie te behalen is