“Door de snelgroeiende vraag van onder meer zonneparken, datacenters en andere energie-intensieve sectoren zoals glastuinbouw, raakt het elektriciteitsnet op steeds meer plekken vol. Het Nederlandse systeem is niet op deze snelle en impactvolle ontwikkelingen ingericht”, verklaart Nederlands grootste netbeheerder Liander, die afgelopen week een geactualiseerd overzicht met knelpunten in het elektriciteitsnet publiceerde.
Met een kaartje illustreert Liander op hun website waar er beperkt of geen ruimte beschikbaar is voor extra elektrisch vermogen. De met rood gemarkeerde gebieden – gebieden waar er geen capaciteit beschikbaar is – zijn met name te vinden in grote delen van Friesland. Opvallend is dat deze gebieden in juli nog minder te kampen hadden met beperkte capaciteit. In een interview met de Volkskrant verklaart Liander deze snelle verslechtering: ”Dit heeft te maken met de productie van melkpoeder en ProRail. Zeker vier grote melkpoederfabrieken hebben zich in de regio gevestigd, onder meer twee van het Chinese concern Ausnutria. ProRail heeft voor zijn vestiging in Wolvega een verdubbeling van de stroomcapaciteit aangevraagd. De capaciteit is nu gewoon op.”
Tekst loopt door onder afbeelding
Behalve in Wolvega, zorgen de uitbreidingen van de bestaande bedrijven en de komst van de nieuwe bedrijven in zuidoost-Friesland vooral voor problemen rond Drachten, Heerenveen en Joure. Nieuwe grote afnemers, zoals zuivelbedrijven kunnen er niet meer bij en ook verdere uitbreidingen moeten ‘on hold’ totdat het netwerk is versterkt en is uitgebreid. In andere delen van Friesland waar er een beperkte capaciteit beschikbaar is, bekijkt Liander per aanvraag wat er mogelijk is. Overigen kunnen kleine bedrijven nog wel gewoon worden aangesloten. Ook klanten met een aansluiting van 2 megawatt of meer: zij worden rechtstreeks op een tussenstation (transformator) aangesloten.
Hoewel Liander werkt aan het verbeteren van het netwerk, is de prognose voor de realisatie en dus uitbreiding van de capaciteit pas in 2021 voor Wolvega en in 2023 voor Heerenveen. “Er gaat veel tijd gemoeid met de voorbereiding van een dergelijke uitbreiding van het elektriciteitsnet. Daarnaast kampt Liander momenteel met een chronisch tekort aan technici”, aldus woordvoerder Jelle Wils. Het beter benutten van de huidige kabels om grootverbruikers eerder te kunnen voorzien van elektriciteit vraagt om aanpassingen in wet- en regelgeving.
Elektriciteitsleveranciers stuiten ook op beperkingen: er kan in grote delen van Friesland geen zonnepark meer bij. De afvoercapaciteit van het elektricteitsnet zit nagenoeg vol. Het Friesch Dagblad schrijft: “Op 1 oktober werd een nieuwe ronde opengesteld van de SDE+-subsidieregeling, dat is de landelijke subsidieregeling voor duurzame-energieopwekking. Voor het eerst worden alleen subsidies verstrekt aan initiatiefnemers die een ‘transportindicatie’ hebben van de netbeheerder, dat is een verklaring dat de opgewekte elektriciteit ook kan worden afgevoerd. Liander zegt deze vooralsnog niet te verstrekken voor regio’s waar de maximale teruglevercapaciteit is bereikt of wordt bereikt, als al toegestane zonneparken zijn gerealiseerd.”
Alle maatregelen die Liander nu neemt, hebben geen betrekking op particulieren. Particulieren blijven gewoon aangesloten op het netwerk en kunnen ook nog steeds zonnepanelen plaatsten op hun woning. Wils: “de gevolgen zijn zo klein dat Liander daar geen problemen van verwacht. Bij twijfel of hun plannen inpasbaar zijn, kunnen mensen contact opnemen met Liander”.
