We horen vrijwel dagelijks over het klimaatakkoord. Tijd om weer even bij te praten met VEMW directeur Hans Grünfeld, die tevens aanwezig was bij de klimaatonderhandelingen.
Er is best het een en ander gebeurd de laatste maanden. Wat zijn de hoofdlijnen volgens jou?
“Eigenlijk ligt de zaak rondom het klimaatakkoord stil, omdat het PBL en CPB nu doorrekenen wat wij aan de klimaattafels naar voren hebben gebracht. Daarna zal er in de Tweede Kamer over worden gediscussieerd en dan begint de tweede fase van het klimaatakkoord.”
Jij zat zelf ook aan een van de klimaattafels toch?
“Zeker, ik zat aan de elektriciteitstafel en onze voorzitter, Gert-Jan Lankhorst was voorzitter van een subtafel van de industrietafel.”
Mag je eigenlijk vrij praten over wat er daar gezegd is?
“Er is een overeenstemming bereikt aan die tafels en daar mag vrij over gesproken worden. De inhoud van de overeenstemming is inmiddels ook vrij in te zien.”
Hoe zit het met de ETS-tarieven: kunnen we daar snel veranderingen in zien? Nu is de ETS prijs per kilo CO2 lager dan de CCS of CCU prijs.
“Er zijn twee dingen. In de eerste plaats hebben we een Europees emissiehandelssysteem waar we een relatief lage prijs zien, wat voor sommige partijen de aanleiding is geweest om een bodem in de ETS tarieven voor te stellen. In het regeerakkoord is vastgelegd dat die bodemprijs op 18 euro per ton in 2020 zal zijn en 20 euro in 2030. Ten tweede zijn er de periodes van het ETS systeem. We zitten nu in de derde periode en inmiddels is er op Europees niveau een akkoord bereikt voor de vierde periode. Daarin is een aantal hervormingen afgesproken voor het ETS-systeem. Als gevolg van die hervormingen is de ETS-prijs gestegen. We zitten nu al boven de 20 euro per ton. Het systeem an sich functioneert dus ook gewoon.”
“Even terug naar de vraag: ja, CCS is altijd nog duurder dan de huidige ETS-prijs: vanaf zo’n vijftig euro per ton. Dat wil echter niet zeggen dat het ETS niet werkt of geen CO2-reducerende prikkel oplevert. Als je echter het aandeel transport van CCS loskoppelt en op een andere manier financiert -dat zal de industrie nooit willen betalen namelijk – komen de CCS en ETS tarieven al dichterbij elkaar te liggen.”
Je zegt dus eigenlijk dat met wat overheidssteun op termijn CCS hetzelfde als kosten als ETS?
“Dat zou best kunnen. Kijk maar eens wat voor effect de SDE plus regeling heeft gehad. Zonder die regeling was het aandeel duurzame energie nog een stuk lager geweest. Door de mogelijkheden flink te kunnen opschalen werd duurzame energie interessanter. Dat zou je met CCS ook kunnen bereiken.”
Ik neem aan dat de partijen die bij het Porthas-project (de CCS voor de kust) alleen geïnteresseerd zouden zijn als het ook potentieel renderend is?
“Zeker. Ik denk dat de financiële kant van CCS onder zee niet eens de grootste uitdaging is. Het maatschappelijk draagvlak is veel kritischer in dit geval.”
Nog even terug naar de industrie. De 20 Mton die de industrie moet gaan besparen; is dat haalbaar? En eerlijk?
“Of het eerlijk is, dat vind ik lastig te zeggen. Ik denk dat je vooral praktisch moet kijken. Als we afspraken maken over het beperken van uitstoot in de industrie, moet de industrie ook daadwerkelijk aan de knoppen kunnen zitten. En ja, dat lijkt te kunnen. Of het haalbaar is, ik denk van wel. Er zijn voldoende mogelijkheden om rond die 20Mton te komen, mits er aan een aantal voorwaarden wordt voldaan. Dan heb ik het over verantwoordelijkheden van de betrokken partijen, maar ook over infrastructuur, financiering, het verlenen van vergunningen, enzovoorts. Als het bij een opgeheven vinger richting de industrie blijft, zal het niet lukken denk ik.”
