Vorige week publiceerde het PBL een policy brief met daarin de resultaten van een verkennende studie van de effecten van een CO2-beprijzing. Het PBL concludeerde dat een uniforme CO2-heffing, niet gericht op de grootste CO2-uitstoters alleen,  het meest kosteneffectief zou zijn, maar dat de weglekeffecten tevens significant zouden zijn, vooral wanneer de opbrengsten uit die heffing niet zouden worden teruggesluisd in innovatie in de industrie.

De grote betrokken partijen (VNCI, VEMW, VNPI, FME, VNMI en VNP) hebben in een schriftelijke reactie laten weten dat de PBL en PwC (die laatste betreft het onderzoek uit maart 2019) studies duidelijk laten zien dat niemand kan overzien hoe groot de (weglek)gevolgen van een CO2-heffing zouden kunnen zijn. Zowel de welvaart, werkgelegenheid als netto mondiale CO2-uitstoot zouden negatieve gevolgen kunnen ondervinden van een CO2-heffing. Die gevolgen zijn niet te kwantificeren, menen de industriële organisaties.

De ondertekenende partijen benadrukken dat de PBL studie een duidelijk aanwijzing zou moeten zijn om af te zien van een nationale CO2-heffing. Volgens de organisaties is het veel verstandiger om fors te investeren in innovaties, om weer in de pas te komen met omringen landen, waar een veel gunstiger investeringsklimaat geldt.

Volgens politiek verslaggever Ron Fresen is de policy brief van het PBL gunstig voor het kabinet. Bij de 600 voorgestelde plannen in het OKA wordt wellicht een lagere CO2-reductie behaald (hoewel een ieder weet dat talrijke plannen weer voor een secundaire reductie zorgen of andere deuren openen voor CO2-reductie), maar is het risico op weglekeffecten een stuk kleiner.

Ook de industrie zelf kwam aan het woord: in een interview met de NOS zegt oud-Siemens topman Ab van der Touw dat het risico dat bedrijven door een nationale CO2-heffing naar het buitenland vertrekken, absoluut ‘niet gering’ is. Van de Touw sprak met de grootste twaalf CO2-uistoters en concludeert dat een extra heffing een ‘belangrijke trigger’ kan zijn om naar het buitenland te vertrekken. “Van de meeste van deze bedrijven zit het moederbedrijf in het buitenland. Extra kosten door de CO2-heffing kunnen door de mondiale concurrentie niet eenvoudig worden doorberekend in hun prijzen.”

Ook interessant: GroenLinks voorman Jesse Klaver concludeert op basis van (hetzelfde) PBL onderzoek dat ‘een nationale CO2-heffing een stap dichterbij is gekomen’.